BIKTIMEKIKO KONPROMISOAREN AITORPENA

Iragan urtarrilaren 10ean  Arabako Foru Aldundiak  Arabaren Aitorpen Plaka  eman zion terrorismoaren biktima den Velasco Vidal-Abarca familiari, balore demokratikoen alde eta terrorismoaren aurka eraman duten borroka eskertzeko. Ekitaldi horretan omenaldia egin zitzaion ETAk 1980an eraildako Arabako Foru Aldundiaren Miñoien Buru zenari. Erailketa hori gertatu zenean, Ertzaintza sortu berriaren aurkako erasoa bezala ikusi zen. Orduko Lehendakariak, Karlos Garaikoetxeak, esan zuen atentatu hura “Ertzaintzaren aurka iragartzen den indarkeriaren premonizioa” zela (El Correo, 1980-I-11).

Arabako Foru Aldundiaren omenaldia Jesús Velascoren senideei ere zuzenduta zegoen, bereziki haren emazte Ana María Vidal-Abarcari, terrorismoaren biktimen alde egin duen lan miresgarriarengatik, hain zuzen ere lerro hauen bidez aitortu nahi duguna.

Urtarrilaren 10 beltz hartan Ana María Vidal-Abarca alargun geratu zen, gazte-gazterik, lau alaba txiki zituela, bizitzako ilusio guztiak txikituta. Halere, indar moral harrigarri batekin eta kordokaezineko printzipio etikoen indarrez, atentatua gertatu eta hurrengo urtean Asociación de Víctimas del Terrorismo (AVT) elkartea sortu zuen, duela gutxi 30 urte bete dituena eta denbora horretan guztian terrorismoaren hamaika biktimarentzat abaro eta aterpe izan dena. Ana Maria hogei urtez izan ondoren Erakunde horren presidentea, 2001ean Fundación de Víctimas del Terrorismo elkartearen presidenteorde bihurtu zen, eta gero presidente, 2005. urtera arte. Horrez gain, gogoeta-lan bat argitaratu du errekontziliazioaz eta terrorismoaren biktimek eman dezaketen barkamenaz –“Perdones difíciles” (1999)–, eta  “Corazones de hielo” (2007) eta “Las voces de Antígona” (2008) dokumentaletan parte hartu du.

AVTren buru bezala Ana Maríak egin duen ekarpen handiena izan da terrorismoaren biktimak ikusgai bihurtzea 80ko hamarkadan, erakundeek eta gizarteak berak ere biktimei zeharo lepoa ematen zieten garai ilun hartan. Bere lanerako grina funtsezkoa izan da biktimek zor zaien  aitortza eta arreta jaso dezaten. Bide horretan lortu zuen aurreneko garaitza 1999an gertatu zen, terrorismoaren biktimekiko elkartasun Legea onartu zenean.

2008an Ana Maríak Buesa Fundazioarekin batera lan egin zuen “Terrorismoaren biktimen ikusgaitasun sozial eta politikoa” izeneko jardunaldi batean, eta aldi hartan emakume adoretsu baten lekukotasuna utzi zigun, emakume bat biktimekin errotik konprometitua, bere oinazea gainditurik lagun hurkoaren oinazea gozatzeari eman zaiona, eta justizia besterik eskatzen ez duena, oinarri etiko sendo eta eredugarrietan finkatua. Ana Maríak hauxe esan zigun orduan: “…1981eko otsaila; garai hartan  terrorismoaren biktimok ia justifikatu egin behar izaten genuen pertsona zentzuzkoak ginela, ez genuela bilatzen ezer salbu une haietan normala zena, exijigarria zena…”, ”…ohartu gaitezela denok hainbeste denboran izan genuen hutsune hark (biktimei zor zaien aitortzaren aldetik) atzeratu egin duela gauza bat, terrorismoaren biktima guztiok nahi duguna… denontzat nahi dudana, neuretzat, neure alabentzat, Euskadirentzat…. ETArekin bukatzea, askatasunean bizi izatea, lagun hurkoa errespetatzea, bere pentsaera  errespetatzea, hemen askatasunez hitz egin ahal izatea”. *

* 'La visibilidad social y política de las víctimas del terrorismo', Fundación Fernando Buesa argitaletxea (2010)

MEMORIAREN TOKIA

Euskadin memoriaren zentro bat egiteari buruzko mintegia

NATASA JOVICIC, JASENOVAC MEMORIAL SITE-KO ZUZENDARIA

“Memorial bat toki bat da, zeinetatik atera behar dugun pentsatuz gaizkia eta krimenak ez direla errepikatu behar, inon eta inoiz”

Natasa Jovicic Jasenovac Memorial Site-ko zuzendaria da. Jasenovac Kroaziako udalerri txiki bat da, Bigarren Mundu Gerran faxisten Ustasha sarraski-esparrua ostatatu zuena. Holokaustoko biktimen ondorengo honek bere esperientzia kontatzen du eta itxaropen mezu bat igortzen digu, enpatiaren eta hezkuntzaren bidez adiskidetzea, bakea eta elkarbizitza lortzeko.

- Zein elementu islatu behar ditu memoriaren zentro batek eta zein helburu bete behar ditu?
- Memoriaren zentroan bisitariek sufrimendu handia eta biktimen ikaragarrizko ausardia deskubrituko dute, baina baita ere ikasiko dute nolakoa den bizi-itxaropenaren indarra eta gizadiarenganako fedea, bizirik iraun dutenei hainbeste aldiz aitortu zaiena. (...)

Elkarrizketa osoa

 2012, año de la memoria
El correo 2012/01/12 Dokumentuaren hizkuntza: GAZTELANIA

 Videojuego Manrais en el programa "España en comunidad" 
La2 2011/11/19 Dokumentuaren hizkuntza: GAZTELANIA

 Presos de uno en uno. FLORENCIO DOMÍNGUEZ
El Correo. 2012/01/10 Dokumentuaren hizkuntza: GAZTELANIA

 Reconocer el sufrimiento sin diluir responsabilidades. JOXEAN REKONDO
El País. 2011/12/20 Dokumentuaren hizkuntza: GAZTELANIA